اختلال بیش فعالی یا ADHD
حتما تابحال اسم اختلال بیش فعالی به گوشتان خورده یا همان ADHD
برای شناختن این اختلال اول بهتر است بگوییم که مانند دیگر اختلالات در یک پیوستار قرار دارد و شدت علائم در هر فردی ممکن است متفاوت باشد.
اختلال ADHDبه سه دسته تقسیم میشود :
1- نقص در توجه ۲- نوع بی
ش فعال (تکانشی) ۳- ترکیبی از دومورد 1 و 2 .
این اختلال یکی از اختلالات شایع در دوران کودکی است که بهتر است در همان دوران تشخیص دهیم و برای درمان اقدام کنیم، چون در دوران بزرگسالی فرد را دچار آسیب ها و مشکلات زیادی میکند و معمولا بیش فعالی در بزرگسالی نهفته است. در ادامه به علائم و نشانه های ADHD میپردازیم، اما به طور کلی تشخیص این اختلال نیازمند تخصص است و لازم هست روانشناس با بررسی های تخصصی این تشخیص را بگذارد، این روزها افراد زیادی شیطنت یا عدم تمرکز را برچسب ADHD میزنند که بیشتر وقت ها تشخیص درستی نیست و گاه این علائم با علائم افسردگی و اضطراب هم همپوشانی دارد.
علائم ADHD:
علائم فردی که نقص در توجه دارد :
فرد دارای ADHD نمیتواند غالبا به جزئیات توجه کند به سختی میتواند روی موضوعی تمرکز کند مثلا وقتی با این فرد در حال گفتگو هستید احساس میکنید که او به شما گوش نمیدهد و تمرکزی روی گفتار شما ندارد.
این فرد نمیتواند از یک برنامه مشخص و منظم پیروی کند و هر کاری را سر وقت و زمان خودش انجام دهد، او به طور معمول دچار به هم ریختگی ذهنی است و به همین دلیل نمیتواند کارهایش را روی نظم پیش ببرد و معمولا از تکالیفش عقب میماند و یا همیشه کارهای عقب مانده و تلنبار شده از قبل دارد.
فرد دارای ADHD از فعالیت هایی که نیازمند تمرکز و تلاش ذهنی مداوم هست فراری است، او رغبتی به فعالیت های فکری و ذهنی که نیاز به تمرکز بالا دارد، ندارد.
کوچکترین محرکی حواسش
را پرت میکند، در واقع ذهن این فرد آماده است تا انسجامش را از دست دهد و به جایی دیگر پرت شود.
این فرد به طور معمول فراموشکار است و شما این جمله را به وفور از اومیشنوید “آخ یادم رفت….“.
خیال پردازی و پرش افکار دارد.
کنترل عواطف و احساساتش را ندارد، بدون اینکه فکر کند پاسخ میدهد.
علائم نوع بیش فعال یا تکانشگر :
این فرد غالبا نمیتواند مدت طولانی روی صندلی بنشیند.
او منتظر ماندن و صبوری را خوب بلد نیست و به طور مثال منتظر ماندن در صف انتظار او را آشفته میکند.
معمولا بین حرف دیگران میپرد و نمیتواند صبر کند تا طرف مقابل صحبتش تمام شود.
این فرد معمولا پر سر و صدا و پر حرف است.
اهل ریسک پذیری است و به راحتی خطر میکند.
سرگردان و مدام در حال فعالیت است.
گاه فرد ترکیبی از این دو یعنی هم نقص در توجه و هم بیش فعالی و تکانشگری را دارد.
علل ایجاد این اختلال میتواند ژنتیکی و محیطی باشد تحقیقات بیانگر آن است که کاهش دوپامین از علل اصلی در شکل گیری این اختلال است.
همینطور قشر خاکستری مغز این افراد نسبت به سایر افراد کمتر است. همینطور عوامل دیگر از جمله مصرف الکل و دخانیات در دوران بارداری، اضطراب های شدید و مداوم مادر در دوران بارداری شرایط اضطراب زا و متشنج در محیط میتواند عللی بر این اختلال باشند.
درمان ADHD :
دارودرمانی
اثر سریع تری به طور معمول دارد اما شواهد حاکی از آن است که امکان کنترل علائم بدون مصرف دارو هم وجود دارد. داروهای محرک یا روان گردان رایج ترین دارو ها برای این اختلال هستند.
رفتاردرمانی
از روش های موثر در درمان بیش فعالی است، در رفتار درمانی فرد آموزش میبیند که بتواند احساساتش را تنظیم کند، رفتارهای تکانشی را به تعادل برساند و کاهش دهد، عزت نفسش را تقویت
کند و تمرکزش را افزایش دهد.
نوروفیدبک
در این روش مغز به طور مستقیم آموزش میبیند، الکترودهایی روی سر فرد میگذارند تا امواج و فعالیت های مغز را ثبت کند و به صورت زنده به فرد نشان میدهند. در نوروفیدبک آنچه مغز شما واقعا انجام میدهد با آنچه دوست دارید واقعا انجام بدهید مقایسه میشود. فرد آگاه میشود که در موقعیت های متفاوت مغزش چگونه واکنش نشان میدهد و با دریافت این بازخورد، فرد یاد میگیرد که فعالیتهای مغزی خود را به سمت الگوهای سالمتر هدایت کند.